Zmiany klimatu to długotrwałe i znaczące zmiany w średnich warunkach pogodowych na Ziemi. Obejmują one różnorodne zmiany
w temperaturze, opadach, wiatrach i innych aspektach klimatu. Najczęściej mówiąc o zmianach klimatu, mamy na myśli globalne ocieplenie, czyli wzrost średniej temperatury na Ziemi, spowodowany głównie przez działalność człowieka.
Zmiany w aktywności słonecznej: Fluktuacje w ilości energii słonecznej docierającej do Ziemi mogą wpływać na klimat.
Cykle orbitalne: Zmiany w orbicie Ziemi (cykle Milankovicia) wpływają na rozkład energii słonecznej i mogą prowadzić do zmian klimatycznych w długim okresie.
Wybuchy wulkanów: Eruptions wulkaniczne mogą uwalniać do atmosfery duże ilości pyłów i gazów (np. dwutlenek siarki), co może powodować krótkoterminowe ochłodzenie klimatu.
Naturalne zmiany w składzie atmosfery: Zmiany w stężeniu naturalnych gazów cieplarnianych (np. CO₂ i metanu) mogą wpływać na klimat w odpowiedzi na zmiany w biosferze i cykle węgla.
Oceaniczne prądy i zjawiska atmosferyczne: Zjawiska takie jak El Niño i La Niña wpływają na globalne wzorce pogodowe i mogą powodować lokalne zmiany klimatyczne.
Spalanie paliw kopalnych: Emisje CO₂ z przemysłu, transportu i produkcji energii przyczyniają się do globalnego ocieplenia.
Wylesianie: Usuwanie lasów zmniejsza zdolność do sekwestracji węgla i zwiększa emisje w wyniku spalania drewna.
Rolnictwo przemysłowe: Intensywna hodowla zwierząt i stosowanie nawozów sztucznych uwalniają metan i podtlenek azotu, które są silnymi gazami cieplarnianymi.
Zanieczyszczenia przemysłowe: Emisje gazów cieplarnianych z procesów produkcyjnych i przemysłowych przyczyniają się do ocieplenia klimatu.
Wzrost zużycia energii: Wzrost zapotrzebowania na energię prowadzi do intensyfikacji wydobycia i spalania paliw kopalnych.
Zmiany w użytkowaniu gruntów: Urbanizacja i przekształcanie naturalnych ekosystemów na tereny przemysłowe i rolnicze zmieniają lokalny klimat i wpływają na obieg węgla.
Gazy cieplarniane to gazy obecne w atmosferze Ziemi, które pochłaniają i emitują promieniowanie cieplne, przyczyniając się do efektu cieplarnianego.
Efekt cieplarniany polega na zatrzymywaniu ciepła w atmosferze, co podtrzymuje temperaturę planety na poziomie umożliwiającym życie.
Bez tego efektu średnia temperatura na Ziemi byłaby znacznie niższa, ale nadmierne stężenie gazów cieplarnianych prowadzi do globalnego ocieplenia i zmian klimatycznych.
Epoki lodowcowe, znane jako glacjały, to okresy w historii Ziemi, gdy znaczne obszary lądów i oceanów były pokryte lodem.
Ostatnia epoka lodowcowa, zwana także plejstocenem, miała miejsce około 2,6 miliona lat temu i zakończyła się około 11 700 lat temu. W tym czasie globalne temperatury były znacznie niższe niż obecnie. Lodowce pokrywały duże części półkuli północnej, w tym Amerykę Północną i Europę. Różnice w klimacie były napędzane głównie zmianami orbity Ziemi oraz aktywnością wulkaniczną.
W miarę topnienia lodowców doszło do znacznych zmian w poziomie mórz oraz powstawania nowych ekosystemów.
Od czasów rewolucji przemysłowej (XVIII-XIX wiek) działalność człowieka wiąże się z rosnącym zużyciem paliw kopalnych, takich jak węgiel i ropa naftowa, co znacząco zmieniło skład atmosfery Ziemi.
W wyniku tej działalności stale emitujemy nadwyżkę dwutlenku węgla, która nie jest w pełni absorbowana przez naturalny cykl węglowy. Wzrost emisji CO₂ nasilił efekt cieplarniany, co przyczyniło się do globalnego wzrostu średniej temperatury Ziemi.
Obecnie koncentracja dwutlenku węgla w atmosferze wynosi 1,5 razy więcej niż 200 lat temu.
Badania wykazują, że takie stężenie nie było obecne od kilku milionów lat.
W ostatnim stuleciu temperatura powierzchni Ziemi wzrosła do najwyższego poziomu od ponad
100 000 lat, mimo że aktywność Słońca słabnie. Średnia temperatura Ziemi wzrosła o około 1,2°C w stosunku do czasów sprzed rewolucji przemysłowej.
Nawet nieznaczny wzrost średniej globalnej temperatury może prowadzić do poważnych problemów dla rolnictwa, zasobów wodnych oraz gospodarki. Podniesienie średniej temperatury o 1,5°C czy 2°C ma ogromne znaczenie. Dla porównania, podczas epoki lodowcowej Ziemia była chłodniejsza o 4°C.
Ogranicz zużycie energii: Wybieraj energooszczędne urządzenia, wyłączaj światło, gdy wychodzisz z pomieszczenia, korzystaj z transportu publicznego lub roweru.
Zmiana diety: Zmniejsz spożycie mięsa i produktów mlecznych, wybieraj lokalne i sezonowe produkty.
Redukcja odpadów: Segreguj śmieci, recyklinguj, ogranicz konsumpcję jednorazowych produktów.
Oszczędność wody: Naprawiaj przecieki, skracaj czas prysznica, zbieraj deszczówkę.
Edukacja: Rozmawiaj z rodziną i znajomymi o zmianach klimatycznych, podziel się swoją wiedzą.
Wybór świadomy: Przy zakupie produktów zwracaj uwagę na ich pochodzenie, sposób produkcji i wpływ na środowisko.
Angażowanie się w społeczność: Dołącz do organizacji zajmujących się ochroną środowiska, uczestnicz w akcjach sprzątania czy sadzenia drzew.
Głosowanie: Wybieraj polityków, którzy stawiają na zrównoważony rozwój i ochronę środowiska.
Przejście na odnawialne źródła energii: Inwestycje w energię słoneczną, wiatrową czy wodną mogą znacząco ograniczyć emisję gazów cieplarnianych.
Zwiększenie efektywności energetycznej budynków: Modernizacja budynków, lepsza izolacja termiczna to inwestycje, które przynoszą korzyści zarówno dla środowiska, jak i dla naszego portfela.
Rozwój transportu publicznego i infrastruktury rowerowej: Promowanie alternatywnych form transportu może zmniejszyć zależność od samochodów.
Ochrona lasów: Lasy pochłaniają duże ilości dwutlenku węgla, dlatego ich ochrona i zalesianie są kluczowe.
